Andy Bollen – 'Nirvana. A Tour Diary': uniek ooggetuigenverslag

Andy Bollen kon zich slechts enkele maanden drummer van Captain America noemen, al speelde zich in die korte tijdspanne wel net het interessantste en opwindendste stuk van de historie van de band rond Eugene Kelly (die ongeveer een jaar eerder Kurt Cobains zowat favoriete band The Vaselines opdoekte) af, namelijk hun rol als voorprogramma tijdens het Britse luik van Nirvana's Europese tour eind 1991. Doordat Bollen – hoewel fervent muziekliefhebber – indertijd al eerder een carrière als (journalistiek en comedy) schrijver ambieerde dan één als muzikant, was hij niet alleen nagenoeg constant bezig alles wat op zijn pad kwam ten gronde te analyseren, maar hield hij tevens minutieus een dagboek bij over het hele gebeuren. Hier puurde hij ruim twintig jaar na de feiten alsnog een boek uit.

Voor het maken van de originele aantekeningen zocht Bollen, te midden de chaos van de uit hun voegen barstende concerten (het is precies het moment waarop 'Smells Like Teen Spirit op haast surrealistische wijze zijn weg naar het grote publiek vindt), de rustigste plek voorhanden op, en die bleek bizar genoeg steevast de backstageruimte van Nirvana, waar Cobain zich eveneens had teruggetrokken hetzij met hetzelfde doel hetzij om te slapen. Aldus kwam ND, zoals Cobain de auteur pleegde te noemen, in contact met het grunge-icoon in wording op het soort onbewaakte momenten waarop geen enkele interviewer hem ooit te zien kreeg. Ergens voelt de auteur zich zelfs schuldig dat hij toen al met journalistieke aspiraties zat en probeert hij voor zichzelf goed te praten dat hij geen spion was en al zeker niet met voorbedachte rade handelde. In het boek excuseert hij zich zelfs letterlijk bij Dave Grohl en Krist Novoselic, voor het geval ze dit niet vinden kunnen.

De documentaire is anecdotisch, fragmentarisch, bestaat uit uiterst interessante bespiegelingen (geregeld met in hindsight kennis in het licht van wat later te gebeuren staat), herinneringen en analyses en leest, geordend in hoofdstukken naargelang de opeenvolgende optredens, als een trein. Beschrijft Bollen sommige situaties overduidelijk als een komiek, neemt meestentijds zijn journalistieke aard toch de overhand. De schrijver uit Airdrie (Schotland) is immers aan één stuk door in gedachten op zoek naar de onderliggende grond van al wat hij ziet en hoort; of het nu gaat om songstructuren, het waarom van het succes van Nirvana, de opbouw van een review of de dynamiek in de relatie tussen Cobain, Novoselic en Grohl.

Als ooggetuige weet hij bij elke situatie een context te schetsen die het in de media opgehangen beeld van de Nirvana de ene keer in een ander daglicht stellen en de andere keer wat bijkleuren. Daarnaast kan Andy Bollen als geen ander de sfeer weergeven die rond het alternatieve muziekgebeuren in het begin van de jaren 90 hing en geeft hij een unieke inkijk in de dagdagelijkse beslommeringen van toerende indiebands. Terwijl 'Nirvana. A Tour Diary' sowieso gefundenes fressen is voor elke grote Nirvana-fan, zal het daarnaast ook elke andere muziekliefhebber in hoge mate weten te boeien.